เคยสงสัยกันมั้ยครับว่าทำไมเวลาทำแอมป์หลอด ที่มีภาคจ่ายไฟเป็นหลอดเรคติฟายจึงนิยมใช้ ตัวเก็บประจุชนิดน้ำมัน (Oil Filled Capacitor) หรือเรียกกันติดปากว่า C Oil แถมแอมป์หลอดที่ใช้ตัวเก็บประจุประเภทนี้มักจะให้สุ้มเสียงมีเนื้อ อิ่มกว่า และให้ไดนามิคเสียงได้ดีกว่า แอมป์หลอดวงจรเดียวกันที่ใช้ตัวเก็บประจุชนิดอิเล็กโตรไลติค
แอมป์หลอดแบบวินเทจได้รับความนิยมเพิ่มขึ้นมาก และเล่นเป็นวงกว้างขึ้น เนื่องจากให้เสียงที่อบอุ่นน่าฟังกว่าแอมป์หลอดรุ่นใหม่ๆ และมีเสน่ห์ในความเป็นวินเทจอีกด้วย หากกล่าวถึงแอมป์หลอดวินเทจหนึ่งในแอมป์หลอดคลาสสิคที่เรานึกออกเป็นตัวแรกๆก็มักจะมี Dynaco ST-70 หลุดออกมาอยู่เสมอ เพาเวอร์แอมป์หลอด Dynaco ST-70 เป็นแอมป์คลาสสิคที่น่าจะมีมากที่สุดในบรรดาแอมป์หลอดไฮไฟที่สร้างขึ้นในโลกนี้ คาดว่ามีแอมป์ ST-70 มากกว่า 350,000 เครื่องที่ยังคงอยู่ ทำให้สามารถหาแอมป์ ST-70 ได้ไม่ยากนัก ซึ่งในจำนวนเครืองทั้งหมดนี้มีรุ่นที่เรียกว่า Factory Wired อยู่เพียง 5% เท่านั้น!! ในจำนวนที่ไม่มากนักของ ST-70 Factory Wire ก็มีการสมอ้างว่าเป็น Factory Wire อยู่เนืองๆ เพราะจะได้เรียกค่าตัวได้มากขึ้น หากจะลองหา ST-70 Factory Wire สักเครื่องก็มีวิธีการแยกแยะว่า ST-70 ตัวไหนเป็น Kits หรือ Factory Wired ดังนี้
อุปกรณ์ประเภทพาสซีพว์เช่น R หรือ ตัวต้านทาน, C หรือ ตัวเก็บประจุ (เฉพาะแบบไม่มีขั้ว), ฟิวส์, สายสัญญาณ ฯลฯ มันมีทิศทางการใส่ด้วยหรือ? ปกติอุปกรณ์เหล่านี้จะต่อกลับหัวกลับหางอย่างไรก็ไม่เกิดผลเสียทางไฟฟ้าแต่อย่างใด ในส่วนของสายสัญญาณ และฟิวส์ ท่านที่ใช้งานเครื่องเสียงคอมเมอร์เชียลคงทราบว่ามันมีผลมากบ้างน้อยบ้างตามซีสเต็มที่ใช้งานอยู่ แต่สำหรับท่านที่เล่นเครื่องเสียงหลอดทำเอง อาจจะยังไม่ได้สังเกตุ หรือสนใจถึงผลจากทิศทางของอุปกรณ์ จริงๆแล้วมันเป็นรายละเอียดปลีกย่อยที่ต้องพิจารณาเวลาประกอบแอมป์หลอดขึ้นมาสักเครื่องหนึ่งครับ
“Western Electric” ชื่อที่มีมนต์ขลังทุกครั้งที่นึกถึงเสมอสำหรับนักเล่นเครื่องเสียงวินเทจ เพราะไม่ว่าอะไรก็ตามที่พะยี่ห้อนี้ มันต้องแพงไปซะทุกชิ้นสิท่า ไม่ว่าจะเป็น หลอดสุญญากาศ, หม้อแปลงอินพุต เอาต์พุต อินเตอร์สเตจ หม้อแปลงไฟ โช๊ค, อุปกรณ์พาสซีฟว์พวกตัวต้านทานหน้าตาแปลกๆ ตัวเก็บประจุตัวเขื่องๆ หรือแม้กระทั่งเศษสายไฟ มูลค่าที่เกิดขึ้นจากความเป็น “Western Electric” นี่เอง ยิ่งเป็นเครื่องเสียงวินเทจเพาเวอร์แอมป์ ลำโพง ด้วยละก็แทบไม่ต้องคิดเลยว่ามูลค่าจะไปเป็นเท่าไหร่ครับ
สืบเนื่องจากงาน “Keep it Analog Meeting 2016” ในวินเทจสัญจร มีลำโพงที่ชื่ออาจจะไม่คุ้นหูนักเล่นวินเทจสักเท่าไหร่ นั่นก็คือลำโพงฟูลเรนจ์ “Lowther” ที่สร้างความประทับใจ และประหลาดใจไปกับไดร์เวอร์ขนาดเพียง 8 นิ้วดอกเดียว สามารถสร้างเสียงได้ครบแบบมีคุณภาพทั้งทุ้มกลางแหลม แต่ลำโพง “Lowther” กลับเป็นที่รู้จักกันอย่างแพร่หลายในกลุ่มนักเล่นแบบ DIY ด้วยความไวสูงมากเฉพาะไดร์เวอร์เปล่าๆก็มีความไวถึง 99.5 ดีบี ถ้าลงตู้แล้วบางแบบความไวจะสูงถึง 107 ดีบีกันเลยทีเดียว ทำให้สามารถเล่นแอมป์วัตต์ต่ำๆ อย่าง 101D, 45, 2A3 ได้เสียงดันลั่นบ้าน และไม่ยุ่งยากในการทำครอสส์โอเวอร์แบบลำโพงหลายทาง
ตัวต้านทานชนิดคาร์บอนคอมฯ (carbon composition หรือ CC) ถูกยกให้เป็นสุดปลายฝันของพิสุทธิ์แห่งเสียงแนวหลอด โดยได้รับการยอมรับจากนักเล่นที่อยากได้เสียงแบบแอมป์วินเทจ มันสามารถชุบชีวิตแอมป์เสียงแห้งๆให้มีชีวิตชีวาอย่างน่าฟังขึ้นได้
หลอดเพาเวอร์เพนโทด EL84 เป็นผู้นำทั้งในแอมป์กีตาร์ และเครื่องเสียงไฮไฟคลาสสิคหลายๆรุ่น หลอด EL84 เริ่มจากการพัฒนาซีรีย์หลอดเพนโทดเอาต์พุตสำหรับงานออดิโอ สำหรับใช้งานในภาคขยายไฮไฟกำลังต่ำ เครื่องบันทึกเทป และเครื่องรับวิทยุที่ใช้ไฟ AC สิ่งหนึ่งที่เรียกได้ว่าเป็นนวัตกรรมคือสกรีนกริดสามารถรับแรงดันสูงได้ เหมือนเพลท (ที่ 300V) ใช้งานแพร่หลายทั้งวิทยุราคาถูกๆไปจนถึงเครื่องเสียงไฮไฟราคาแพงๆ
เมื่อกำลังขับของแอมป์มีนัยในตลาดเครื่องเสียงไฮไฟ ทำให้ในยุคหนึ่งเครื่องเสียงต้องพะตัวเลขวัตต์สูงๆเพื่อให้ขายได้ง่าย แนวคิดนี้เริ่มขึ้นช่วงปี 1950 ผู้บริโภคมองหาเครื่องเสียงที่กำลังขับสูงขึ้น หรือเครื่องเสียงแยกชิ้นกันมากขึ้น ซึ่งข้อเท็จจริงแล้วความไวของลำโพงต่างหากที่มีความสำคัญมากกว่า หรืออาจกล่าวได้ว่าลำโพงเบสส์รีเฟล็กซ์ทั่วๆไป ก็เล่นได้ลั่นทุ่งกับเพาเวอร์แอมป์เพียง 30 วัตต์ต่อข้างแล้ว แต่ไหนก็ไหนแล้วแนวคิดที่ว่าก็ทำให้เกิดการพัฒนาสิ่งต่างๆมากมาย
จั่วหัวเรื่องไม่ผิดแน่นอนครับพักนึ้หลงเสียงฮัมครับ เสียงที่ไม่เป็นที่ปรารถนาของนักเล่นหลอดคือเสียงฮัม แต่มีหลอดกลุ่มหนึ่งเมื่อนำมาทำปรีแอมป์พบว่าที่ให้เสียงไพเราะน่าฟัง และหน้าตาหลอดสวยงามน่ามอง แต่หลอดกลุ่มนี้มักแถมเสียงฮัมเบาบ้างดังบ้างมาให้เสมอ เรียกได้ว่า เสียงนางฟ้า ฮัมดั่งซาตาน ก็ว่าได้ หลอดกลุ่มนี้คือหลอด Direct Heat Triode ครับ ฮัมดังบ้างเบาบ้าง แต่สุ้มเสียงที่ได้น่าสนใจครับ
นับตั้งแต่ที่มีการทดลองสร้างหลอดไตรโอดในปี 1917 General Electric หรือ GE ก็ได้เริ่มพัฒนาหลอด ‘Type U Pliotron’ เพื่อใช้ในการส่งคลื่นวิทยุทางการทหาร เรียกว่าหลอดเบอร์ CG1144 ในช่วงสงครามโลกครั้งที่หนึ่งได้มีการบรรจุระบบวิทยุรับส่งที่ใช้หลอดเบอร์นี้ลงในเครื่องบินที่แล่นบนผิวน้ำ หลังจากสงครามจบลงหลอด Type U ก็กลายมาเป็นเบอร์ UV-203 เริ่มถูกนำออกสู่ตลาดโดย RCA ในปี 1921 เป็นหลอดที่ผลิตโดย GE ถูกนำมาใช้งานกับเครื่องส่งวิทยุเอเอ็ม เป็นหลอดที่มีค่ามิวเท่ากับ 25 ไส้หลอดเป็นทังสเตนบริสุทธิ์ ในสมัยแรกหลอด 203 เป็นหลอดเครื่องส่งขนาดใหญ่ที่มีการผลิตเป็นอุตสาหกรรม หลอด 203 ที่ใช้ไส้หลอดเป็นทังสเตนล้วนๆยังถูกผลิตออกมาโดยใช้เบอร์หลอดเฉพาะด้วยเช่น PG132 และ HW15